Υάκινθος

Ζέφυρος και Υάκινθος: αττικό ερυθρόμορφο κύπελλο από την Ταρκυνία, περ. 480 π.Χ., 
Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης.

Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Υάκινθος είναι γνωστός ένας ωραιότατος νέος από τις Αμύκλες (πόλη της Λακωνίας κοντά στη Σπάρτη), ερωμένος του θεού Απόλλωνα, τον οποίο ο θεός σκότωσε κατά λάθος ρίχνοντας το δίσκο. Σύμφωνα με μία εκδοχή της ιστορίας, ο Ζέφυρος, η προσωποποίηση του δυτικού ανέμου, άλλαξε την κατεύθυνση του δίσκου ώστε να σκοτώσει τον Υάκινθο, επειδή ζήλευε.


Ο Απόλλων έσκαψε ο ίδιος με τα χέρια του τον τάφο του Υακίνθου και από το σώμα του ή από το αίμα του έκανε να φυτρώσει για πρώτη φορά το ομώνυμο φυτό και λουλούδι. Πάνω στα φύλλα του φυτού αυτού λεγόταν ότι διακρίνονταν τα γράμματα ΥΑ ή ΑΙ, που τα συσχέτιζαν ερμηνευτικά με το «ΥΑκινθος», «υΑκΙνθος», το σχετλιαστικό μόριο «αι» ή και τον ΑΙαντα.

Προς τιμή του Υακίνθου οι Λάκωνες τελούσαν την εορτή Υακίνθια, ενώ σώζονται πολλά χάλκινα αγάλματά του. Ο Μότσαρτ έγραψε την όπερα «Απόλλων και Υάκινθος» (1767) με υπόθεση από τον μύθο του Υακίνθου. Σε αυτή ο Υάκινθος παρουσιάζεται ως πριγκηπόπουλο, γιος του βασιλιά της Σπάρτης Οιβάλου και αδελφός της Μελίας.

Θάνατος του Υάκινθου, 1801, Jean Broc (1711 - 1850), Σώζονται αρκετά χάλκινα αγάλματα του ωραίου νεαρού από τις Αμύκλες.

Υάκινθος. 1817, François Joseph Bosio (1768-1845)